Logo und Banner  

Lexicon Istoric Retic (LIR)

Lemma
Chavazzin  

A
 B  C  D  E  F  G  H I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z

stampa
lemma precedents Zonder, PlaschZuan lemma sequent

Zschokke, Heinrich
* 22-3-1771 a Magdeburg, † 27-6-1848 ad Aarau, prot., da Magdeburg. Figl d'in fabricant da ponn. ∞ 1802 Nanny n. Nüsperli, figlia da plevon, da Kirchberg/SG. Stud.teol. e fil. a Frankfurt an der Oder, dr.fil., abilitaziun 1792. Cumpossessur e directur dal seminari da Johann Baptista von Tscharner en il chastè da Rehanau dal schan. 1797 fin a la liquidaziun da quel il matg 1797. Confundatur ed emprim redactur da la gasetta emnila «Der helvetische Volksfreund» (schan. 1797), il portavusch dals Patriots grischuns. En renconuschientscha da sias «Die drey ewigen Bünde im hohen Rhätien» (1798) e da ses «Entwurf zu einer Verbesserung der rhätischen Constitution» ha el survegnì ils 21-3-1798 il vischinadi da las Trais Lias. Nov dis suenter la victoria da la reacziun a la votaziun dals 1-8-1798 ha el stuì fugir ed ha alura contribuì, davent da ses biro per cultura naz. ad Aarau, al sustegn dals Patriots grischuns exiliads, dals quals blers han survegnì silsuenter il vischinadi helvetic. Famusa è stada sia «Rede [...] im Namen der verfolgten Patrioten Bündens» davant il Cussegl grond da la Republica helvetica a Lucerna ils 24-10-1798. En Grischun avev'ins fixà ina premia per sia arrestaziun e retratg ad el il dretg da burgais ch'el ha puspè obtegnì il 1801; Z. n'è dentant mai pli turnà en il Grischun. Tr. il 1799 ed il 1801 ha el occupà uffizis politics en trais chantuns (Waldstätten, Tessin e Basilea), ed il 1804 è el sa domicilià ad Aarau, nua ch'el ha occupà auts uffizis chantunals. Redactur dal «Schweizer-Bote» (1804), publicist scientific en scienzas natiralas ed istoricas. Z. ha era publitgà sut il pseudonim L. Weber. La Heinrich-Zschokke-Gesellschaft (sedia ad Aarau) tgira la perscrutaziun da sia ovra da la vita.


Ovras:
Geschichte des Freystaats der drey Bünde im hohen Rhätien, 1817; Die Rose von Disentis, 1844.

Litteratura:
Biografisches Lexikon des Aargaus, 1958, 917; H. Ribi, Z. in Graubünden, en: BJb, 1971, 73-88; W. Ott, Heinrich Z. als Leiter des Seminars Reichenau – ein unglückliches Experiment, en: BJb, 2008, 63-74; C. Rathgeb, Heinrich Z. (1771-1848): sein Einfluss auf das bündnerische Verfassungsrecht, en: Commentationes historiae iuris helveticae 6, 2010, 27-42.

Adolf Collenberg

lemma precedents Zonder, PlaschZuan lemma sequent

pagina precedenta


© HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar
il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda
electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada.





Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail: