e-LIR / Lexicon Assistenza e-LIR Contact Publicaziun Sponsurs	Lexicon Istoric Retic (LIR) Lemma Rumantsch Deutsch Italiano Chavazzin   A  B  C  D  E  F  G  H I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z  UTG Vagants  Vadian, Joachim * 29-11-1484 (Joachim von Watt) a S. Gagl, † 6-4-1551 a S. Gagl, ref., da S. Gagl. Figl da Lienhard von Watt, cusseglier, e da Magdalena n. Thalmann. ∞ 1519 Martha n. Grebel, da Turitg. Ca. 18 onns a Vienna sco scolar, magister ed editur da scrittiras medievalas. Poeta laureatus e dr.med. a Linz 1514. Return a S. Gagl il 1518 sco medi da la citad, erudit ed autur dad ovras teologicas ed istoricas. Sco burgamester ha V. introducì la refurmaziun a S. Gagl. El è daventà l'umanist e refurmatur il pli impurtant da la Svizra Orientala. Las relaziuns da V. cun il Grischun èn naschidas tras il commerzi da sia fam. (sur ils pass grischuns) cun la Lumbardia e cun Vaniescha. In'influenza decisiva en la Refurmaziun grischuna ha el obtegnì tras contacts persunals e correspundenzas cun Jakob Salzmann ed o.t. cun Johannes Comander. Ultra da quels contacts tgirava era tals cun Dolfino Landolfi (stampadur da plirs tractats da V.) e cun fugitivs tal. (exiliads) ch'han gidà a refurmar il sid dal Grischun e las Terras subditas, p.ex. Bartholomäus Maturus e Pietro Paolo Vergerio.  Litteratura: C. Bonorand, V. und Graubünden, 1991. Adolf Collenberg  UTG Vagants  © HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada. Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail: