Logo und Banner  

Lexicon Istoric Retic (LIR)

Lemma
Chavazzin  

A
 B  C  D  E  F  G  H I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z

stampa
lemma precedents ScheckSchefter, Erica lemma sequent

Sched
Anteriura vischnanca polit., cirq. Tumleastga, distr. Rain Posteriur (avant il 2001 Mantogna). Fusiunada il 2009 cun Veulden, Tràn e Tumegl a la vischnanca polit. da Tumegl. S. cumpiglia duas fracz. serradas situadas aut sur la val sin la spunda dretga dal Rain Posteriur: S. (Unterscheid) e Purz (Oberscheid). 12. tsch. de Side, tud. Scheid (uffiz.). 1803 219 abit.; 1850 222; 1900 156; 1950 154; 2000 139. Ina curt a S. appartegneva en il temp medieval tardiv als conts de Werdenberg, alura als Juvalts. Il 1527 ha la vischnanca cumprà ora ils dretgs feudals. Fin en l'emprima mesadad dal 16. tsch. ha S. fatg part da la plaiv da Tumegl. La baselgia da S. Simeon vegn menz. per l'emprima giada il 1447. La refurmaziun è vegnida introducida definitivamain suenter il 1600. Fin il 1654 ha constituì S. ina plaiv cuminaivla cun Veulden. Il 1596 han las vischnancas da la Tumleastga Dadora separà lur guauds e pastgiras. Fin il 1851 è S. stà in vischinadi dal cumin d'Ortenstein. A partir dal 1788 ha furmà la vischnanca cun Tran e Veulden la mesa dretgira d'Ortenstein-Mantogna (tud. Ortenstein im Berg). Il 1901-04 è vegnida construida la via a Tumegl. Las funtaunas d'entrada principalas eran l'allevament da muvel e l'agricultura. Il 2005 offriva il sectur primar 88% dallas plazzas da lavur a S. Part da la populaziun da lingua rum.: 1941 92,4%; 1980 59,5% (LM); 2000: 19,4%/31,6% (ML/Lindic). Il 2002 è vegnì substituì il rumantsch sco segunda lingua en scola primara tras il talian, e dapi il 2007 frequentan ils scolars da S. la scola a Razén.


Litteratura:
Kdm GR 3, 138-43; SO, 13-5-2002; 2-9-2006; Gem. GR, 2003, 294 s.; LQ, 21-2-2005.

Jürg Simonett

lemma precedents ScheckSchefter, Erica lemma sequent

pagina precedenta


© HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar
il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda
electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada.





Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail: