Logo und Banner  

Lexicon Istoric Retic (LIR)

Lemma
Chavazzin  

A
 B  C  D  E  F  G  H I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z

stampa
lemma precedents FadreinFalera, Andreas de lemma sequent

Falera
Vischnanca polit., cirq. Glion, distr. Surselva (avant il 2001 Glogn), situada a 1218 m sin ina terrassa da la vart sanestra dal Rain Anteriur. 765 Falariae, tud. Fellers (fin il 1943). 1850 415 abitants; 1900 322; 1930 289; 1950 370; 1970 309; 2000 504. A Muota, al sidvest da la terrassa, han ins scuvert ina part d'ina culegna dal temp da bronz. Ils chats ils pli impurtants èn trais objects da bronz: ina guglia a rudella dad 80 cm lunghezza (ca. 1600 a.C.) e duas farclas. Dal temp da fier èn attestads singuls chats (800-400 a.C.). Las retschas da megalits al sid da la Muota èn prob. relicts d'in center preistoric dal cult dal sulegl. A l'ur da la chavorgia da Schluein sa chattava il chastè dals signurs de Chischlatsch. Suenter il 1319 è quel passà als conts de Werdenberg-Heiligenberg, il 1408 als Rinks. Il 1538 ha F. cumprà ora ils dretgs feudals episcopals. La Refurmaziun aveva fitgà pe a F., ella n'ha dentant betg pudì sa far valair a la lunga. Il 1701 è la vischnanca da F. sa participada da la vart cat. a l'Affar da Sagogn ed è vegnida chastiada perquai dal cussegl da guerra refurmà. Sin il territori da l'anteriura culegna dal temp da bronz sa chatta la baselgia parochiala da S. Remigi, menz. il 831. Il 1491 è l'edifizi actual vegnì consecrà ed incorporà en l'abazia da Mustér. En il decurs dal 17. tsch. è la collatura passada a la vischnanca. Dapi la construcziun da la nova baselgia parochiala (1903-04) vegn S. Remigi duvrà mo pli per occurrenzas spezialas. L'edifizi è sut la protecziun da monuments. Sut l'influenza da Lags e Flem è il vitg puril rum. (2000 57,1%/ML, 78,0%/Lindic) sa transfurmà suenter il 1965 ad in lieu turistic cun access a la regiun da skis da l'Arena Alva. L'anteriur center puril vegn circumdà oz da numerusas abitaziuns da vacanzas e d'hotels (1989 ca. 60% da las pernottaziuns en la parahotellaria). Meglieraziun generala 1982-99. Il 1992 ha la vischnanca decidì da limitar la construcziun d'abitaziuns secundaras. Il 2000 eran 40% dals occupads a F. pendularis dal lieu. Il 2005 lavuravan 50% en il terz, 21% en l'emprim sectur. L'onn 2003 è vegnì avert il center da cultura La Fermata ed il 2007 il center d'astronomia Mirasteilas.
 


Litteratura:
I. Cathomen, I. Winzap, F., 2002; M. Kerner, Die Megalithen auf Planezzas, F. GR, en: HA, 35/2004, 32-46.

Adolf Collenberg

lemma precedents FadreinFalera, Andreas de lemma sequent

pagina precedenta


© HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar
il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda
electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada.





Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail: