Logo und Banner  

Lexicon Istoric Retic (LIR)

Lemma
Chavazzin  

A
 B  C  D  E  F  G  H I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z

stampa
lemma precedents Sprecher, Jakob (von Bernegg)Sprecher, Jann lemma sequent

Sprecher, Jakob Ulrich (von Bernegg)
* 5-7-1765 a Luzein, † 9-7-1841 a Cuira, ref., da Gianin. Figl da Jann. ∞ Ursula Adelheid n. Sprecher, figlia da terza lètg dad Anton Hercules. En la vegliadetgna da set onns è sa rendì S. en Germania, nua ch'el ha frequentà ils instituts dals herrnhuterans a Neuwied, Niesky e Barby e lura studegià giurisprudenza a Wittenberg e Jena. Il 1790 è el turnà a Gianin ed è vegnì elegì sco mess a la Dieta da la Trais Lias. Tr. il 1797 ed il 1799 è S. stà il davos landfoct en uffizi dal Signuradi. En ils onns 1791-1839 è el stà fitg activ sin ils champs politic e giuridic en il Grischun, tr.a. sco pres. da la vischnanca da Gianin, landamma da Maiavilla (1803), comm. da la Dretgira d'appellaziun chant. superiura (pres. 1824-27), da la dretgira criminala chant. (pres. 1823-27) e dal Cussegl grond  (otg giadas pres.) e sco chau da la LDD tr. il 1805 ed il 1839 11 onns comm. da la Regenza. Dal 1806-37 è S. stà 13 giadas mess dal Grischun a la Dieta confed. ed il 1814 comm. da la cumissiun per la nova Const. chant. grischuna. Suenter il 1794 è el stà, sco mediatur tr. Johann Baptista Tscharner e Gaudenz Planta, in impurtant aderent dals Patriots. Editur ed a partir dal 1797 redactur dal «Helvetischer Volksfreund», confundatur da la Societad da minieras Silberberg-Monstein (1805), emprim pres. da la Societad grischuna per la perscrutaziun da la natira (1825-38). S. è sa participà a div. missiuns chant. e fed. a l'exteriur: mess grischun a Rastatt (Baden-Württemberg) 1797, alura fin il 1800 a Paris, nua ch'el ha propagà la restituziun da las Terras subditas, tractà davart l'adesiun dal Grischun a la Republica helvetica e s'engaschà per la liberaziun dals ostagis grischuns a Salins (Franche-Comté). Il 1802 è el stà per in curt temp senatur helvetic e minister da la giustia. Il 1802-03 ha il Grischun delegà el, ens. cun Florian von Planta, a la Consulta a Paris. Plenipotenziari fed. a l'appaschentament da las revoltas a Neuchâtel 1831. S. valeva sco Patriot moderà ed è stà in dals pli impurtants politichers dal temp da transiziun.


Litteratura:
P. Sprecher, Die Neuenburger Revolution von 1831 [...], en: Jahrbuch für schweizerische Geschichte, 30/1905, 111-44; E. Zimmerli, Jakob Ulrich S. v. Bernegg, 1. part: 1795-1803, 1935; Geneal. Sprecher 1, nr 448, 142-45.

Martin Bundi

lemma precedents Sprecher, Jakob (von Bernegg)Sprecher, Jann lemma sequent

pagina precedenta


© HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar
il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda
electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada.





Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail: