Logo und Banner  

Lexicon Istoric Retic (LIR)

Lemma
Chavazzin  

A
 B  C  D  E  F  G  H I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z

stampa
lemma precedents Gasetta GrischunaGasser, Rudolf lemma sequent

Gasetta Romontscha
Fundada il dec. 1856 da Placi Condrau, publitgada dapi il schan. 1857 a Mustér sut il titel «Nova Gasetta Romonscha», dal 1867 fin il mars 1892 sco «Gasetta Romonscha», alura fin il 1996 sco «Gasetta Romontscha». Successura da l'«Amitg dil Pievel», naschida en connex cun ils cumbats politics en Surselva tr. il champ cat.-cons. enturn Condrau ed il champ dominant cat.-lib. enturn ils Latours da Breil. La G. era concepida o.t. sco fegl d'instrucziun per fatgs da la politica, da l'educaziun sociala e religiusa e da l'economia purila. Ella vuleva esser principalmain ina gasetta lib.-cons., è dentant restada in fegl lià fermamain als princips cat.-conservativs. Pir en ils onns 1980 ha ella cumenzà a s'avrir era ad autras ideas politicas sco era ad autras confessiuns. La G. è stada fin il 1993 en possess da la fam. Condrau ch'ha edì la gasetta durant quatter generaziuns: Placi (redactur 1857-1902), Giachen Giusep (1903-22), Giusep (1923-74) e Pius (1975-96). Sut la direcziun da quest ultim è la G. vegnida redigida da Dumeni Columberg (conredactur 1969-71), Giusep Capaul (conredactur 1971-74, redactur 1974-91) e Rest Martin Cabalzar (1992-96). Il 1993 ha l'editura da la G., la Stampa Romontscha Condrau SA, fusiunà cun la Gasser SA a la Gasser Media SA (oz Südostschweiz Medien) ch'ha lantschà ils 6 da schan. 1997 «La Quotidiana» ed integrà era la G. en quella. 
La G., edida ina giada l'emna fin il 1952, alura duas giadas l'emna, ha contribuì fermamain durant passa in tschientaner a furmar il pensar ed agir politic e cultural dal pievel rumantsch cat. dal Grischun, o.t. en Surselva. Ella è stada il support principal da l'uschen. Lavina nera; suenter la dissoluziun da la bastiun cons. en ils onns 1975/80, ha ella dentant pers sia forza normativa. Davosa ediziun: 5'645 exemplars.


Litteratura:
G. Gadola, Historia della schurnalistica sursilvana, 1836-1928, 1928; Deplazes, Funtaunas 3.

Gion Deplazes

lemma precedents Gasetta GrischunaGasser, Rudolf lemma sequent

pagina precedenta


© HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar
il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda
electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada.





Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail: